انجمن علمی علوم سیاسی

هم‌اندیشی و هم‌افزایی دانش پژوهان علوم سیاسی

تعریف لیبرالیسم، اصول لیبرالیسم، انواع لیبرالیسم، اسلام و لیبرالیسم

واژه لیبرالیسم (Liberalism) به معنای آزادی خواهی، از واژه انگلیسی لیبرتی (Liberty) به معنای آزادی گرفته شده است. واژه لیبرال (Liberal) یک واژه فرانسوی، به معنای فرد آزادی خواه یا هوادار آزادی است. و در لغت به معنای آزاد مرد، بلندنظر، راد، بخشنده، بی تعصب و روشن فکر نیز آمده است.

واژه لیبرال در قرون وسطا و عصر رنسانس به معنای صناعتهای آزاد به کار رفته، اما بعدها به معنای آدم هرزه، ولنگار و عیاش نیز استعمال گشته است. و در قرن بیستم در برخی کشورها به طرفداران سرمایه داری، ضد حکومت، غرب زده، آمریکایی و غیر این موارد لیبرالیسم گفته می شود.(1)

مسئلۀ همه‌پرسی (رفراندم) در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

کلمۀ همه‌پرسی (رفراندم) ده بار و در نُه اصل از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است که در هر اصل به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به ابعاد و جهاتی از آن(همه‌پرسی) به صورت کمی و کیفی پرداخته شده است. لکن متأسفانه گاهی مشاهده می‌شود که برخی از افراد و جریان‌های سیاسی خاص به خاطر اغراض بخصوصی بدون در نظر گرفتن سایر اصول قانون اساسی صرفاَ با استناد و اصرار به اصل پنجاه و نه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئله همه‌پرسی(رفراندم) را مطرح و برجسته می‌کنند. با توجه به اینکه قانون اساسی یک منظومۀ در هم تنیده می‌باشد و اصول آن در کنار هم است که معنای کامل و درستی می‌دهند لذا استناد و اصرار بر یک اصل بدون در نظر گرفتن سایر اصول شائبۀ مغالطه‌کاری و عوام فریبی را تقویت می‌بخشد. لذا برای اینکه در دام فریب و تزویر افراد و گروه‌های معاند و یا خطا و اشتباه افراد و گروه‌های ساده‌لوح نیفتیم بهترین کار مراجعه به متن قانون اساسی است که اتفاقاً خودش با همه‌پرسی بالا تایید شده است. در ادامه اصولی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که مسئله همه‌پرسی(رفراندم) در آن آورده شده است را تقدیم می‌کنیم امیدواریم که مفید فایده قرار بگیرد.

روز جهانی قدس؛ ابتکار سیاسی بی‌بدیل امام خمینی و مصداق بارز جهاد تبیین

پیوند تاریخی مسئله فلسطین با انقلاب اسلامی
از ابتدای اشغال فلسطین و تشکیل رژیم غاصب صهیونیستی، آرمان آزادی قدس شریف، همواره به عنوان یکی از دغدغه‌های مهم جوامع اسلامی و خصوصا روحانیت شیعه بوده است تا بدانجا که می‌توان اهتمام به این امر را یکی از نمودهای بارز، سیاست‌ورزی حوزه شیعی برشمارد که طیف گسترده‌ای از بزرگان تشیع در دوران معاصر در آن مشارکت داشته‌اند. اهتمام مسلمین به مسئله فلسطین گاه با کمک‌های تبلیغاتی و تکاپوی سیاسی همراه بوده، گاه با جمع‌آوری کمک مالی برای مردم تحت اشغال فلسطین و گاهی با تحریم اقتصادی رژیم غاصب و البته در مواردی پای دولت‌های اسلامی نیز به واسطه انفعال از تکاپوی جمعی عالمان به میدان مبارزه باز شده و به درگیری نظامی نیز کشیده شده است که نمونه بارز آن مانند جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل است.

گلوبالیزاسیون یا جهانی سازی و مباحثی پیرامون جهانی شدن اسلامی

یکی از مباحثی که امروزه ذیل بحث جهانی شدن مطرح می‌شود این است که برای اداره جهانی، که به یک دهکده تبدیل می‌شود، باید به فرهنگ واحدی برسیم تا اختلافات از بین برود، و برای این کار، لیبرالیسم را به عنوان نوعی ایدئولوژی که می‌تواند ایدئولوژی‌های دیگر را در خود هضم کند و در عرصه سیاسی ایدئولوژی‌زدایی کند، مطرح می‌کنند، تا از این طریق صلح جهانی و توسعه تحقق پیدا کند. آمریکا را نیز به عنوان قدرتی که می‌تواند این سیطره فرهنگی و سیاسی را ایجاد کند معرفی می‌کنند، و برای تحقق این ایده زمینه‌هایی را فراهم می‌کنند که به نظر می‌رسد عقد قراردادهای بین‌المللی که اخیراً شاهد تعداد زیادی از این‌ها هستیم در این راستا است. در برابر ایدئولوژی لیبرالیسم‌، ایدئولوژی اسلام ناب مبتنی بر نگاه توحیدی قرار دارد، که در این سال‌ها مطرح شده و مدعی است که این ایدئولوژی است که می‌تواند ایجاد همبستگی کند.

مختصری پیرامون معنای اصطلاح سوسیالیسم

سوسیالیسم (Socialism) از ریشه لاتینی سُکیوس (Socius) به معنی همراه و شریک یا از واژه ی «سوسیال» (Social) به معنای اجتماعی و پسوند ایسم، در زبان فرانسه گرفته شده‌است. سوسیالیسم (Socialism)در لغت به‌معنی اصالت جمع،جامعه‌گرایى و جامعه‌باورى، از واژه فرانسوى سوسیال (Social)به‌معناى اجتماعى، اخذ شده است. ریشه لاتینى آن، واژه Socius به‌معناى شریک و همراه است.