انجمن علمی علوم سیاسی

نویسنده: غلامرضا بهروزی لک

ناشر: دفتر نشر معارف

تعداد صفحات: 247

زبان کتاب: فارسی

تاریخ اولین چاپ: 1392

قطع: رقعی

چکیده

مسأله رابطه دین و سیاست، بدون تردید، یکی از دغدغه‏ های ذهنی فرد دیندار و یکی از مسایل مهم و مورد توجه اندیشمندان سیاسی است. چگونگی این ارتباط از جنبه ‏های مختلفی می‏تواند می‏تواند مورد توجه واقع شود. یکی از این ابعاد، تبیین کلامی نسبت دین و سیاست می‏باشد. نظریه ولایت مطلقه فقیه، با ریشه داشتن در تعالیم معصومین علیهم السلام و پیشینه فقهی در تفکر عالمانی چون نراقی، صاحب جواهر و... بدون تردید پیشنهاد جدیدی برای تطبیق و تجویز برای شرایط جدید ایران اسلامی بوده است. چنین نظریه‏ای، همچون دیگر نظریات سیاسی، مبتنی بر مبانی کلامی خاصی است که پژوهش حاضر سعی نموده است چگونگی پیوند و ابتنای نظریه ولایت مطلقه فقیه ـ و به ویژه آراء و نظرات امام خمینی رحمةالله علیه به عنوان یکی از مهمترین نمایندگان این نظریه ـ را بر مبانی کلام سیاسی کلاسیک شیعی و آراء و آثار متکلّمان معروف شیعی تبیین نماید. کتاب در شش فصل تنطیم و نگاشته شده است: چیستی کلام سیاسی و جایگاه آن در اندیشه سیاسی اسلام، مبانی معرفت ‏شناختی و هستی‏ شناختی کلام سیاسی شیعه، مبانی انسان‏ شناختی کلام سیاسی شیع، مسأله امامت و رهبری، عصر غیبت و ساختار سیاسی جامعه شیعی و ادله کلامی ولایت مطلقه فقیه. نویسنده در بخشی از مقدمه درباره ضرورت نگاه کلامی به نظریه ولایت فقیه می‏ نویسد: «به رغم استخدام استدلال‏های کلامی در مباحث سیاسی و به ویژه بحث ولایت فقیه و مقالات پراکنده‏ای که در باب مبانی کلامی ولایت فقیه نوشته شده‏اند، پژوهش مستقلی در باب بحث نظری از کلام سیاسی شیعه از یک سو و بررسی مبانی نظریه ولایت مطلقه فقیه در کلام سیاسی شیعی، از سوی دیگر، تاکنون مشاهده نشده‏اند و اکثر مباحث مطرح شده به عنوان رویکردی تبعی و فرعی به کلام سیاسی یا در ضمن مباحث فقه سیاسی مطرح شده‏اند. از این رو به نظر می‏رسد پژوهش مستقل در کلام سیاسی و همچنین بحثی کلامی از مسأله ولایت فقیه ضروری می‏باشد.» از ویژگی های مهم کتاب، این است تمرکز پژوهش حاضر بر استدلال‏های عقلی متکلّمان شیعی است و نویسنده در پژوهش حاضر سعی کرده است در درجه نخست به منابع و آثار متکلّمانی که طبق شرح و مطرح شده در دامنه پژوهش برگزیده شده‏اند، استناد شود. در درجه دوّم به آثار دیگر متکلّمان معروف شیعی استناد شده است و در نهایت به منابع درجه دوّمی که به کلام اسلامی یا متکلّمان شیعی پرداخته‏ اند، استناد شده است.